logo Gemeente Tilburg Gemeente Tilburg

Ecologische bermen

De gemeente werkt aan een nog groenere toekomst. Op diverse bedrijventerreinen gaat de gemeente de bermen duurzamer en ecologisch beheren.

Huidige situatie

De bedrijventerreinen Het Laar, Katsbogten, Kraaiven, Loven en Vossenberg hebben een grotendeels traditionele inrichting, waarbij de openbare ruimte ondergeschikt is aan de functies op het terrein. De openbare ruimte bestaat vooral uit bestrating en de bermen zijn sober en praktisch. Zo bieden de bermen ruimte voor kabels- & leidingen, borden, fiets- en wandelpaden en verlichting. Op bedrijventerrein Vossenberg legde de gemeente het afgelopen jaar voetpaden aan in de bermen. Op sommige plekken wordt de berm ook misbruikt als parkeerruimte. Door het huidige gebruik en beheer van de bermen is de ecologische waarde van de grasvegetatie laag.

De gemeente doet het bermbeheer op de bedrijventerreinen op 3 manieren:

1. Gazonbeheer

Het gazonbeheer gebeurt voornamelijk  in bermen langs interne ontsluitingswegen en ter hoogte van dienstverlenende bedrijven. Dit beheer is vooral gericht op het bereiken van een specifiek beeld- en kwaliteitsniveau. Hiervoor wordt intensief gemaaid, zodat het gras slechts enkele centimeters hoog wordt.

2. Ruw graslandbeheer

Ruw graslandbeheer gebeurt voornamelijk in bermen met bomen en op de taluds van watergangen. Het fijngemalen gras blijft liggen als voeding. De berm wordt 2 tot 4 keer per jaar gemaaid.

3. Bloemrijk graslandbeheer

Dit beheer doet de gemeente voornamelijk op plekken waar sprake is van brede bermen, vaak langs grotere doorgaande wegen. De berm wordt jaarlijks 1 of 2 keer gemaaid.

Wat is ecologisch bermbeheer?

In een ecologische berm groeien verschillende soorten grassen en bloemen. In de zomer zorgt een ecologische berm voor voedsel voor onder andere insecten. In de winter zorgt de berm voor overwinteringsplaatsen. Doordat er meer insecten voorkomen, is er meer voedsel voor vogels. Door de variatie van verschillende soorten planten ontstaan geschikte voedings- en schuilplaatsen. Een ecologische berm heeft ook een verbindingsfunctie voor diverse diersoorten zoals insecten en vlinders. Hierdoor verbinden we de bermen op het bedrijventerrein met de natuurgebieden buiten de bedrijventerreinen. Dit draagt bij aan een betere uitwisseling tussen leefgebieden van verschillende diersoorten.

Om te zorgen dat de bermen ecologisch beheerd kunnen worden, is het wenselijk om:

Aanpassing naar ecologische bermen

Er is onderzocht welke bermen van de diverse bedrijventerreinen kunnen worden aangepast naar interessantere bermen voor diverse diersoorten zoals vlinders, vogels en amfibieën. Zo wil de gemeente zowel lokaal als op stadsniveau de natuurwaarde vergroten. En de ecologische bermen leveren een bijdrage aan de groene uitstraling van het bedrijventerrein.

Voor het bepalen van de ecologische potentie van de bermen is gekeken naar bepaalde criteria. Zoals de huidige grondwaterstand, bodemsamenstelling, breedte van de berm, maar ook aspecten als (verkeers)veiligheid, functie van de bedrijven en de aanwezigheid van afval in de berm. Wilt u inzicht in alle gehanteerde criteria voor ecologisch bermbeheer? Bekijk of download dan de bijlage.

Beheergroepen ecologische bermen

Door de bermen ecologisch te beheren ontstaat er het hele jaar een afwisselend beeld. Hierboven ziet u hoe de bermen er gedurende het jaar uitzien bij ecologisch bermbeheer. De exacte samenstelling van grassoorten in de berm kan per locatie verschillen. Op de bedrijventerreinen worden 3 manieren van ecologisch bermbeheer toegepast:

1. A1a ruigtebeheer:

Deze bermen worden na half juni (na het broedseizoen), augustus en eind september gemaaid. Tijdens het maaien blijft 30% van de planten staan.

2. A1b kruiden- en faunarijk graslandbeheer:

Deze bermen worden na half juni (na het broedseizoen), augustus en eind september gemaaid. Tijdens het maaien blijft 30% van de planten staan.

3. D1a rietzoom:

Rietkragen en rietvelden worden 1 keer per jaar gemaaid tussen 1 oktober en 1 maart. Dit is voordat het broedseizoen begint. 30% van de planten blijft staan. Het maaisel word afgevoerd. Hierdoor is er altijd sprake van meerjarig riet. Dit is gunstig voor het overwinteren van diverse amfibie-, insecten- en vogelsoorten. Bij groot onderhoud van de watergangen wordt ook het bagger en slib afgevoerd.

Aanvullend beheer:

De grassen in een ecologische berm hebben verschillende hoogten, van 20 tot circa 80 cm. De (verkeers)veiligheid blijft altijd van groot belang. De gemeente maait daarom intensiever op bepaalde plekken, bijvoorbeeld bij kruisingen. Daardoor houdt het verkeer duidelijk overzicht. Ook langs de hekwerken van de bedrijven wordt het gras regelmatig gemaaid.
Op een aantal plekken komt (veel) afval voor in de bermen. Op plekken waar veel afval voorkomt is ecologisch bermbeheer lastiger, maar niet onmogelijk. Het regelmatig opruimen van afval is daarbij zeer wenselijk.

Eikenprocessierups

Ecologisch bermbeheer heeft niet alleen het voordeel dat er meer bloemen en insecten komen. Een bijkomend voordeel is, dat door het creëren van meer biodiversiteit agressieve elementen zoals de eikenprocessierups op een biologische manier wordt bestreden. In het hogere gras komt namelijk de sluipwesp, een natuurlijke vijand van de rups, voor.

Planning

Start realisatie ecologische bermen op Het Laar

Firma Dobro gaat op Het Laar aan de slag met het werklandschap van de toekomst. Als vervolg op het vitaliteitsplan van Vitaal Het Laar, de kansenkaart en de visie op ecologische bermen, gaat Dobro (als het weer het toe laat) starten met de eerste werkzaamheden.

Langs de Hub van Doorneweg worden de bermen in 2023 ecologisch beheert, worden solitaire heesters geplant en wordt een lunchwandelroute aangelegd. De bermen bij de entree van het bedrijvenpark krijgen extra hulp, de toplaag wordt verwijderd en ingezaaid met kruidenmengsel en in de middenberm worden bomen aangeplant. Later zal ook de Coolspot, nabij kruising Dr. Paul Janssenweg en de berm aan de linkerzijde van de entree van het bedrijvenpark langs het hekwerk aangepakt worden tot het kruispunt.

Wilt u een impressie van wat we gaan doen? Bekijk of download dan de tekening hieronder. Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met Rob Braspenning (omgevingsmanager Dobro) via rbraspenning@dobro.nl.

Start realisatie ecologische bermen Katsbogten

In maart 2023 wordt gestart met de werkzaamheden aan de bermen in Katsbogten. Wilt u zien wat we gaan doen? Bekijk hieronder het definitief ontwerp.

Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met Rob Braspenning (omgevingsmanager Dobro) via rbraspenning@dobro.nl

De planning voor de overige bedrijventerreinen is als volgt: