Bodemsanering en -onderzoek

Bodemonderzoek is onderzoek naar de aanwezigheid van mogelijke verontreinigende stoffen in de grond en/of het grondwater. Bij bodemsanering worden er maatregelen getroffen om de bodemverontreiniging van een locatie terug te brengen tot een aanvaardbaar niveau.

Onderzoeken of saneren

Bodemonderzoek wordt uitgevoerd door een adviesbureau. Hier zijn richtlijnen voor opgesteld. Zij doen vooronderzoek, nemen grond- en/of grondwatermonsters, laten enkele monsters analyseren en beschrijven in een rapport wat de resultaten zijn.

Bodemonderzoek gebeurt vaak bij de aanvraag van een vergunning, verkoop of het vermoeden van vervuilde grond. De gemeente beoordeelt onder welke voorwaarden u bij bodemverontreiniging mag bouwen. Bij ernstige of sterke verontreiniging is vaak bodemsanering nodig. Als de verontreiniging gevaarlijk is, moet deze zo snel mogelijk worden gesaneerd. Dit komt gelukkig weinig voor.

De kosten voor een bodemonderzoek zijn afhankelijk van meerdere factoren, zoals de oppervlakte. De gemeente raadt u aan altijd bij meerdere adviesbureaus offertes aan te vragen. De benodigde meldingsformulieren voor een saneringstraject staan op de website van de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB). De OMWB handelt deze meldingen namens de gemeente af.

Besluit bodemkwaliteit

De regels voor grond en bouwstoffen zijn te vinden op het Kennisplein Besluit bodemkwaliteit.

Met dit besluit wordt bodemvervuiling tegengegaan en hergebruik van bouwstoffen bevorderd. Voorbeelden van bouwstoffen zijn: klinkers, bakstenen, asfalt, beton, granulaat en slakken. Het besluit biedt mogelijkheden om licht vervuilde grond en niet vervuilde bouwstoffen toe te passen in een (bouw)werk. Het doel van het besluit is te vermijden dat de bodem, het grondwater of het oppervlaktewater verontreinigd raken. Voor het toepassen van grond en gerijpte baggerspecie geldt gebiedsspecifiek beleid. Dit staat in de nota bodembeheer.

Besluit bodemkwaliteit

Onderdeel van de nota bodembeheer is de ‘Bodemkwaliteitskaart’, met ontgravings- en toepassingskaarten. Op de ontgravingskaarten staat de te verwachten kwaliteit voor als grond wordt ontgraven. Op de toepassingskaarten staan de kwaliteitseisen waaraan grond moet voldoen als deze ergens wordt toegepast of hergebruikt. De bodemkwaliteitskaart moet altijd worden gebruikt in combinatie met de Nota bodembeheer.

Biezenmortel

Biezenmortel hoort sinds 2021 bij Tilburg. Daar gelden voortaan dezelfde regels voor grondverzet en grondstromen als in de rest van Tilburg. De regels staan in de Nota bodembeheer. Verder hanteren we in Biezenmortel de bodemkwaliteitskaart en bodemfunctieklassenkaart voor de regio Noordoost Brabant en de bodemkwaliteitskaart PFAS voor Noord-Brabant. 

PFAS

In 2019 zijn er regels ingesteld voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie. PFAS staat voor Poly- en Perfluoralkylstoffen. Deze stoffen zitten in hele alledaagse producten, zoals verf of pannen. Ze zijn nauwelijks biologisch afbreekbaar in het milieu en veelal giftig.

Grondverzetters moeten de grondkwaliteit inzichtelijk maken van te verzetten grond en baggerspecie. In november 2019 zijn voor PFAS voorlopige landelijke achtergrond- en toepassingswaarden vastgesteld ('Tijdelijk handelingskader PFAS'). Uit onderzoek blijkt dat de grond in Tilburg gemiddeld voldoet aan de landelijke normen. Soms worden de PFAS-verbindingen PFOS en PFOA net iets boven de laagste toepassingswaarden gemeten, maar nog altijd ruim onder de risicogrenswaarden die het RIVM in 2019 heeft bepaald.

Om te voorkomen dat grond met deze lage PFAS-gehalten niet meer nuttig kan worden toegepast, is de 'Nota bodembeheer' met bodemkwaliteitskaart herzien. In de herziene versie zijn gebiedsspecifieke toepassingswaarden vastgesteld. Ook zijn enkele regels opgenomen voor grondverzet en toepassingen van PFAS-houdende grond. Verder gelden voor PFAS dezelfde regels als al het geval was voor andere stoffen. De herziene bodemkwaliteitskaart is ook aangevuld met PFAS. Zo kan de kaart, in combinatie met een vooronderzoek, weer worden gebruikt als erkend bewijsmiddel voor de kwaliteit van grond die bij werkzaamheden vrijkomt. De voorwaarden vindt u in de 'Nota bodembeheer'. Onderzoek op PFAS (en andere stoffen) is hierdoor niet altijd meer nodig.

Wijziging landelijke normen

Op 2 juli 2020 zijn de voorlopige landelijke normen en regels voor PFAS bijgesteld. Tilburg heeft echter lokaal beleid dat boven de voorlopige landelijke normen en regels gaat. Zo gelden in Tilburg afwijkende achtergrondwaarden. Check dus altijd de 'Nota bodembeheer' met bijbehorende bodemkwaliteitskaart voor normen en regels, specifiek voor Tilburg. De getalsmatige normen in de 'Nota bodembeheer' zijn altijd leidend. Met verwijzingen naar (voorlopige) landelijke normen, worden de normen bedoeld die toen golden.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op een van de onderstaande websites.