Dit jaar was de herdenking extra bijzonder, omdat op 1 juli het Herdenkingsjaar Slavernijverleden is gestart. Het is namelijk 160/150 jaar geleden dat de slavernij in het toenmalig Nederlands Koninkrijk werd afgeschaft. In Tilburg waren alle inwoners welkom om samen naar de Nationale Herdenking te kijken via een livestream in de LocHal. Daarna liepen ze samen naar het monument herdenking slavernijverleden voor de Tilburgse herdenking.
160 of 150 jaar
160/150 jaar klinkt misschien verwarrend. Maar dit komt omdat de afschaffing van de slavernij niet voor iedereen tegelijk startte. Op 1 juli 1863 werd de slavernij bij wet afgeschaft in Suriname en de Nederlandse Antillen. Dit waren toen nog koloniën van het Nederlands Koninkrijk. Een groot deel van de tot slaafgemaakten moest hierna nog 10 jaar lang op de plantages werken. Dit gebeurde onder staatstoezicht en was om de 'schade van deze maatregel' te beperken voor de plantagehouders. Daarom stopte de slavernij voor velen in het toenmalige Koninkrijk pas echt in 1873. Op 1 juli 2023 is dat 150 jaar geleden. Daarom spreken we van 160/150 jaar afschaffing van de slavernij. (Bron Rijksoverheid)
Gevolgen nog elke dag aanwezig
Wethouder Esmah Lahlah (Diversiteit en Inclusie): “Hoewel de slavernij al lang geleden is afgeschaft, zijn de gevolgen ervan nog elke dag voor veel van onze inwoners aanwezig. Discriminatie en racisme zorgt ervoor dat niet iedereen dezelfde kansen en mogelijkheden heeft. Ketikoti is dan ook belangrijk om samen te komen, et bewustzijn te vergroten, het gesprek op gang te brengen en zo bij te dragen aan een rechtvaardigere samenleving waar iedereen vrij is en gelijke kansen heeft.”
Interview Eardly van der Geld
Eardly van der Geld is de voorzitter van stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst en zet zich al 40 jaar in voor gelijke behandeling voor iedereen. Aandacht blijven vragen voor ongelijkheid is nog altijd hard nodig. Als voorzitter van de Stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst Tilburg vertelt hij waarom. Lees zijn verhaal hieronder.
Een toekomst waarin iedereen gelijk is
1 juli is een belangrijke dag in de geschiedenis van het slavernijverleden. Deze datum is namelijk verbonden met de afschaffing van slavernij. Dit jaar bij wet precies 160 jaar geleden. Voor velen echter pas 150 jaar geleden. Zij moesten nog 10 jaar onder staatstoezicht doorwerken op de plantages. Daarom start nu ook een Herdenkingsjaar. De jaarlijkse herdenking Ketikoti op 1 juli is er om stil te staan bij het slavernijverleden en het vieren van het verbreken van de ketens.
Slavernijmonument
Vorig jaar is het slavernijmonument in de Spoorzone achter het station onthuld. Eardly: “Het is niet voor niks dat we erop hebben aangedrongen om het slavernijmonument te plaatsen op een plek waar veel mensen langskomen. Dit thema verdient zoveel aandacht, dat moet je niet ergens wegstoppen. Gelijkheid gaat iedereen aan.” Tilburg is de 4e stad met een slavernijmonument. “Het mooie van Tilburg is dat ze vaak vooroploopt. We spreken al zoveel jaar over dit thema en we blijven er aandacht voor vragen. Dit monument moest er echt van komen.”
Wij zijn ons verleden
“Vorig jaar zong de jonge Jada Faith het prachtige nummer ‘Gedeeld Verleden’ bij de onthulling van het slavernijmonument. Het liedje laat voelen, het liedje raakt. En het maakt duidelijk dat de littekens van verdriet er nog altijd zijn, zoals zij zingt. Maar met de moed om te helen. We beginnen een bijeenkomst wel vaker met dit nummer. Het zegt eigenlijk alles. Het is zo belangrijk om dit verhaal te blijven delen. Er is nog altijd zoveel ongelijkheid. Niet alleen als het gaat om huidskleur, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van arm en rijk. Of het verschil in gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Die scheiding tussen mensen kom je overal tegen. Het is structureel geworden. Als je niets doet, blijft het zoals het is.”
Onderwijs
Een van de activiteiten die de Stichting organiseert om aandacht te vragen voor het slavernijverleden, is het benaderen van scholen. “Leren over en van het slavernijverleden, zou een geïntegreerd onderdeel moeten zijn van het lesprogramma. Hoe jonger kinderen hierover leren, hoe beter ze het onthouden. En hun bewustzijn hierover vergroten. Helaas is de ervaring tot nu toe nog vooral dat scholen aangeven er geen tijd voor te hebben. Voor onze schrijfwedstrijd hebben we 19 middelbare scholen benaderd. Alleen het Odulphuslyceum heeft volwaardig gereageerd. Daarvan zijn 10 leerlingen in de finale gekomen. Zij hebben een masterclass van voormalig stadsdichter Rodgairo Dalnoot gekregen en hebben het daarna tijdens een battle in De Pont tegen elkaar opgenomen. Het is dan zo mooi om te zien wat het thema doet met de kinderen. De winnaar mag zijn verhaal voorlezen op 1 juli.”
Micro evolutie
“We moeten beschaving krijgen", vertelt Eardly bevlogen. “Het mag toch niet zo zijn dat een situatie eerst moet escaleren, voordat er wordt ingegrepen. Dat eerst heftige filmpjes nodig zijn, die aantonen wat er aan de hand is. En dat het zo niet langer kan. Laten we dat alsjeblieft voor zijn. We blijven daarom aandacht vragen voor gelijkheid. Black lives matter en Metoo hebben daar veel aan bijgedragen. De ogen van alle mensen mogen en moeten opengaan.”
Ketikoti
1 juli, een belangrijke dag. Eardly: “Deze dag is een moment om de geschiedenis met elkaar te delen. Om samen een moment te kunnen pakken om erover te praten. Dat gebeurt anders niet zo snel. Door het er met elkaar over te hebben, maakt het je sterker. Het geeft hoop voor de toekomst. En waar het eerst vooral ouderen waren, merk ik dat ook steeds meer jongeren zich verbonden voelen met deze dag. Ze zijn zich steeds bewuster van de ongelijkheid. Bijvoorbeeld omdat ze een disco niet binnen mogen. Maar ook als ze mindere kansen hebben gekregen en er minder geld is. Door er samen over te praten, kijken ze hoopvoller naar verbeteringen in de toekomst. We blijven het bewustzijn van ongelijkheid stimuleren. Door het slavernijverleden te herdenken en ons in te zetten voor een toekomst waarin iedereen gelijk is en rechtvaardig behandeld wordt.”
Op de foto bij dit bericht zie je Eardly van der Geld bij het Slavernijmonument bij het station.