Gezond en gelukkig oud in Tilburg

Het aantal ouderen groeit komende jaren sterk. Waar kunnen ze terecht als ze hulp of ondersteuning nodig hebben? En welke concrete projecten lopen er? Op deze pagina leest u meer over het Tilburgse ouderenbeleid.

Ouderen hebben de toekomst

Ouderen hebben de toekomst in Tilburg. Daarom werkt de gemeente samen met alle partners in de stad en de dorpen, de professionals, de vrijwilligers en ook de ouderen zelf. Samen hebben we eind 2019 de integrale kijk op ouderen vastgesteld. De ambitie is: 'Een omgeving creëren waar de randvoorwaarden aanwezig zijn om ouder te worden in het midden van de maatschappij, waar je als oudere erbij hoort, gezien wordt en ertoe doet.'

Sinds 2020 voeren we het programma Gezond en Gelukkig oud in Tilburg (GGoud) uit. We richten ons op: vitale ouderen, kwetsbare ouderen, een fijne woning, een fijne (dementievriendelijke) woon- en leefomgeving en ‘de oudere in regie’. Er zijn nieuwe projecten gestart en we verbinden bestaande projecten en activiteiten beter met elkaar. We werken samen met partners vanuit zorg, welzijn, wonen en leggen verbinding met openbaar vervoer, verkeersveiligheid, sport en bewegen, inrichting openbare ruimte, hittebestrijding, enzovoort. We kijken dus integraal. En dat doen we zo veel mogelijk wijk- en dorpsgericht.

Steeds meer ouderen: GGoud in 2030 en 2040

Het aantal 65-plussers in Tilburg groeit, het aantal 75-plussers groeit nog harder (dit noemen we dubbele vergrijzing). Bevolkingsprognoses geven aan dat het aantal ouderen tussen 65 en 74 jaar in de periode 2017-2040 groeit van 20.000 tot 25.000 (+ 25%). Het aantal 75-plussers groeit in die periode van 14.500 tot 27.000 (+ 86%). Dit zijn flinke stijgingen, zeker als je weet dat dat het aantal Tilburgers tot en met 64 jaar volgens  prognoses nauwelijks zal stijgen.

Vitaler en ‘derde levensfase’

Dé oudere bestaat niet. Ouderen zijn net als de rest van de Tilburgers heel verschillend. Ze zijn vitaal of kwetsbaar, alleen of samen, arm of rijk, enzovoort. De ouderen die de komende decennia de leeftijd van 65 tot 75 bereiken, zijn gemiddeld vitaler en hoger opgeleid dan hun voorgangers. De derde levensfase begint wanneer mensen met pensioen kunnen en eindigt wanneer zorg en kwetsbaarheid in hun leven dominant worden. De ouderen in deze levensfase werken soms langer door of hebben een eigen bedrijf, hebben veel vrije tijd en veel kennis en vaardigheden die zij inzetten voor zichzelf (vakanties en talentontwikkeling) en voor anderen (vrijwilligerswerk, mantelzorg en kleinkinderen).

GGoud in 2030 en 2040: Dubbele vergrijzing vraagt om versnelling en maatwerk in vernieuwing

Vanuit het programma GGoud is onderzoek uitgevoerd naar de demografische kanteling in Tilburg tot en met 2040. Dit heeft geleid tot de onderzoeksnotitie ‘Gezond en Gelukkig oud in Tilburg, ook in 2030 en 2040. Inspiratie voor versnelling en maatwerk in vernieuwing’ (mei 2021). Voorspelde knelpunten en kansen worden beschreven evenals voorbeelden van vernieuwing uit binnen- en buitenland. Bij het opstellen hiervan zijn de partners in de stad betrokken. De onderzoeksnotitie stelt dat met name versnelling en maatwerk nodig is voor de volgende 4 thema’s:

  1. De derde levensfase verzilveren
  2. Geschikte en passende woningen voor ouderen in een fijne leefomgeving
  3. Een woon- en zorginfrastructuur die zelfstandigheidsbehoud ouderen ondersteunt
  4. Diversiteit ouderen vraagt om maatwerk

Samenwerkingsagenda GGoud 2022-2026 

In juli 2022 hebben 16 organisaties (waaronder de gemeente Tilburg) afgesproken dat ze de komende jaren nog meer gaan samenwerken. Ze willen versneld met oplossingen komen voor een aantal grote uitdagingen in Tilburg i.v.m. de vergrijzing. De versnellingen zijn: bewustwording, wonen, zorg, arbeidsmarkt, wijkgerichte netwerken, Community Care, dementie en ouderen met migratieachtergrond. Deze versnellingen vormden de basis van het manifest van de partners en de daarna opgestelde 'Samenwerkingsagenda GGoud 2022 - 2026: Gezond en gelukkig oud in Tilburg, ook in 2030 en 2040. 

Hulp en ondersteuning

Op T-Helpt staan activiteiten en hulp die Tilburgers zelf kunnen regelen. Daarvoor is geen verwijzing nodig van de gemeente.

Komt u er niet uit? De website Toegang Tilburg wijst de weg, ondersteunt, en helpt andere hulp of zorg te krijgen als dat nodig is. Ga naar Toegang Tilburg.

Projecten

Hieronder vindt u meer informatie over de belangrijkste projecten die we uitvoeren. Laat het ons weten als u wilt meedoen of meer informatie wilt hebben (zie onderaan deze pagina).

AutoMaatje

AutoMaatje houdt mensen mobiel. Zo kunnen ze blijven deelnemen aan activiteiten. Het helpt tegen eenzaamheid, en het geeft zingeving aan de vrijwillige chauffeurs. Een professionele lokale coördinator werft en begeleidt de vrijwilligers en zorgt voor verbindingen. Het concept is ontwikkeld door de ANWB. In de eerste 2 maanden van 2020 waren we goed op weg naar de streefwaarde van 3500 ritten per jaar. Door corona waren er in de rest van het jaar veel minder ritten. Zowel de vrijwillige chauffeurs als de passagiers behoren immers tot de risicogroepen.

'Fijn Thuis’ gesprekken en huisbezoeken

Het vernieuwen van de preventieve huisbezoeken is een van de activiteiten van GGoud. Dit heeft geleid tot de nieuwe gespreksmethodiek: Fijn Thuis gesprekken. Deze is ontwikkeld samen met o.a. Adsysco. We willen eerder en vaker signalen van ouderen oppikken, dit concreet verbinden en hen perspectief geven. Hierbij is veel aandacht voor kwetsbare ouderen, ouderen die belangrijke levensgebeurtenissen meemaken, dementie en ouderen die uit een ander land naar Nederland zijn gekomen. Vragen die gesteld worden tijdens een Fijn Thuis gesprek kunnen zijn:

Het project Fijn Thuis wordt uitgevoerd door ContourdeTwern i.s.m. partnerorganisaties in de wijk, waaronder KBO, zorgorganisaties en woonorganisaties. De intentie is dat alle samenwerkende organisaties deze methodiek gaan gebruiken. Getrainde vrijwilligers voeren de Fijn Thuis gesprekken. Zij gaan bij ouderen thuis op bezoek en/of doen dit telefonisch. Inmiddels zijn er zo’n 30 vrijwilligers opgeleid in de stad en de dorpen die actief Fijn Thuis gesprekken voeren.

De 75-jarigen ontvangen een brief. De overige worden via het eigen netwerk en dat van de partners bereikt. Hier ligt de focus op 65+’ers die te maken hebben met ‘life-events’. Er worden ook actief antwoordkaarten verspreid om zo een brede doelgroep te bereiken.

Wilt u een oudere aanmelden voor een Fijn Thuis gesprek? Hebt u interesse om als vrijwilliger mee te helpen en Fijn Thuis gesprekken te voeren? Kent u iemand die als vrijwilliger geschikt zou zijn? Neem dan contact op met Het AdviesPunt: Tel: 013 583 99 07, Email: adviespunt@contourdetwern.nl.

Bewustwordingsprogramma voorbereiden op ouder worden/ de ’derde levensfase’ verzilveren

De derde levensfase begint als iemand met pensioen gaat, en eindigt als de behoefte aan hulp en zorg toeneemt. Hoe mensen hun derde levensfase invullen heeft gevolgen voor hun eigen toekomst, bijvoorbeeld:

Het heeft ook gevolgen voor anderen, bijvoorbeeld:

We gaan meer bewustwording creëren over de derde levensfase. Zodat nog meer gezonde ‘jonge’ ouderen zich blijven inzetten voor de maatschappij. En zodat ze zich bewust voorbereiden op de levensfase waarin ze kwetsbaarder worden. Hierbij werken we samen alle partners van GGoud zoals de ouderenorganisaties en ContourdeTwern.

Heb je vragen over dit project of wil je ondersteuning bij een bewustwordingsactiviteit/workshop, neem dan contact op met Jolanda Bertens (jolanda.bertens@tilburg.nl).

Gezond en gelukkig oud in je wijk of dorp

De gemeente werkt aan een ouderen- en dementievriendelijke leefomgeving met integrale aandacht voor ouder worden in de wijk. De gebieden zijn Bouwmeesterbuurt, Oerle, Reeshof-Dalem, Groenewoud, Kruidenbuurt, Udenhout en Berkel-Enschot. We brengen de situatie in kaart door met inwoners (55+ of 65+) in gesprek te gaan. We gebruiken hiervoor het belevingsonderzoek, een vragenlijst met o.a. de volgende vragen:

In elk gebied is een werkgroep die deze informatie ophaalt bij de bewoners. Daarna stellen we samen met bewoners een actieplan op en dat voeren we uit. Hierin zoeken we verbinding wat er al loopt in de wijk. We leren van deze aanpak en dragen deze over naar andere wijken in Tilburg.

Samenwerkingsnetwerken in wijk of dorp

De gemeente heeft samenwerkingsnetwerken rondom ‘ouder worden in de wijk en het dorp’ in kaart gebracht. Zo’n netwerk bestaat bijvoorbeeld uit professionals op het gebied van wonen, zorg, medisch/huisarts, welzijn, gemeente, (actieve vrijwillige) ouderen, wijkraad, ondernemers en andere (vrijwillige) organisaties.
 
In 2022 kunnen bestaande netwerken ondersteuning krijgen om zich door te ontwikkelen. Daarnaast realiseren we nieuwe netwerken, bijvoorbeeld in Oud-Zuid-West. Heb je vragen over dit project, neem dan contact op met sjefvanderklein@contourdetwern.nl
 

Eenzaamheid

Sinds 2019 heeft Tilburg zich aangesloten bij de landelijke aanpak 'Eén tegen eenzaamheid'. Er is een brede coalitie tegen eenzaamheid in Tilburg. In februari 2020 heeft een conferentie plaatsgevonden voor 400 bezoekers wat diverse plannen opleverde. Sindsdien is door corona de noodzaak voor deze aanpak nog groter geworden. In het najaar van 2020 vond de jaarlijkse week tegen eenzaamheid plaats. Met veel media-activiteiten werden inwoners uitgenodigd om mee te doen. 

De 'Coalitie tegen Eenzaamheid Tilburg' wil in 2021 nog meer inzetten op het voorkomen en verzachten van de gevolgen van de corona-situatie voor ouderen. Organisaties en vrijwilligers worden opgeroepen om ook mee te doen en hun activiteiten die eenzaamheid tegengaan te melden op T-helpt.nl . Hier kunt u ook vinden wat we allemaal al doen om eenzaamheid van ouderen tegen te gaan. Wilt u deelnemen aan de Coalitie tegen Eenzaamheid of heeft u andere vragen dan kunt u contact opnemen via: ontmoet-elkaar@tilburg.nl .

Nabijheid en Maatwerk

In Tilburg wonen veel inwoners in armoede, ook ouderen. We werken vanuit het beleid Bestaanszekerheid aan perspectief. Bij ouderen is het vergroten van het inkomen door werk meestal niet van toepassing. Daarom is het belangrijk dat ze zicht krijgen op hun uitgaven en hoe ze geld kunnen besparen. We kijken ook naar gezondheid, de dagelijkse activiteiten en andere manieren om weer te werken aan perspectief. In 2021 gaan we in gesprek met huishoudens die vanwege hun inkomen niet langer recht hebben op de tegemoetkoming collectieve ziektekostenverzekering.

En verder

Verder zijn we met nog meer projecten en activiteiten bezig zoals de aanstaande vergrijzing, voldoende en voldoende gevarieerd woningaanbod, zorgbuurthuizen, ontmoetingscentra, dementie, het nog beter bereiken van kwetsbare ouderen, openbaar vervoer, sport en bewegen, zilveren wandelroutes, positieve gezondheid en mantelzorgers.

Contact

Wilt u meer weten over het Tilburgse ouderenbeleid? Mail dan naar gezondgelukkigoud@tilburg.nl. Voor onze partners en andere betrokkenen maken we 4 keer per jaar een digitale nieuwsbrief. U kunt zich daarvoor aanmelden via bovenstaand mailadres.