Tilburg, natuurlijk!
Tilburg wil een gemeente zijn waar je gezond en gelukkig kunt leven. Een fijne plek voor mensen, dieren en planten.
Om te kunnen leven is de mens afhankelijk van de flora en fauna. Een groene omgeving geeft een gevoel van rust en geluk, beschermt tegen hitte en zorgt ervoor dat regenwater beter kan wegstromen in de bodem. Daarom hebben we als gemeente veel aandacht voor de ontwikkeling en het beheer van onze natuur. Hierover leest u hieronder meer.
Wilt u ook in eigen tuin of balkon de voordelen ervaren van groen?
Kijk op www.duurzamertilburg.nl voor praktische tips en inspiratie voor het vergroenen van uw omgeving.
Bladruimen
Sinds begin oktober startte de gemeente met bladruimen en het plaatsen van bladkorven. Op een aantal plaatsen laten we het blad juist liggen omdat dit goed is voor de natuur. Voor de kerst worden de meeste bladkorven weer opgeruimd om schade door vuurwerk te voorkomen. Januari is de laatste maand dat het blad geruimd wordt. Wil je meer over weten over dit onderwerp? Kijk dan even bij de veelgestelde vragen.
NK Tegelwippen
Tilburgers hebben tijdens het NK Tegelwippen 2022 maar liefst 37.502 tegels uit hun tuin gewipt en vervangen door groen. De gemeente Tilburg doet ook in 2023 weer mee. Het NK Tegelwippen is gestart op 21 maart en loopt tot 31 oktober. Elke tegel die wordt vervangen door groen telt. Deelnemer kunnen het aantal gewipte tegels doorgeven via nk-tegelwippen.nl.
Tegeltaxi
De tegeltaxi rijdt ook weer in 2023. Ga je een geveltuin aanleggen of maak je je eigen tuin groener? Kun je de tegels van je tuin niet zelf (her)gebruiken? En weet je niet wat je met de tegels moet? De gemeente Tilburg haalt de gewipte tegels in april en mei op doordeweekse dagen gratis op met de ‘Tegeltaxi’. Om gebruik te maken van deze gratis ophaalservice, is aanmelden noodzakelijk. Vul het formulier om de tegeltaxi aan te vragen dan in vóór 1 april. De Tegeltaxi neemt overigens alleen stoeptegels en klinkers mee, en geen zand. Dit kun je zelf afleveren bij de milieustraat Albion. Op basis van de ontvangen aanvragen worden de routes uitgezet. Je ontvangt begin april een bericht wanneer de Tegeltaxi langskomt.
Vul het formulier in om de tegeltaxi aan te vragen
Meer informatie over het vergroenen van je omgeving vind je op de pagina Vergroen je omgeving op duurzamertilburg.nl.
Waarom Tegelwippen?
Het klimaat verandert. Dit merken we steeds vaker door langere periodes met extreme hitte, periodes van droogte of juist hevige regenbuien waardoor de straten onderlopen. Het vervangen van tegels door groen helpt. Groen werkt verkoelend en geeft schaduw, terwijl tegels juist extra opwarmen. Door meer groen kan regenwater in de bodem zakken en opgevangen worden voor de droge periodes.
De gemeente past de stad hierop aan. Bijvoorbeeld door het aanleggen van zogenoemde blauwe aders. Een blauwe ader is een regenwaterstelsel dat overtollig regenwater opvangt en verzamelt op centrale punten. Daarnaast hebben we in de gemeente Tilburg een grootschalige wateropvang in landschapspark Pauwels en vergroenen we de (binnen)stad. En dat is nodig. Op 10 juli 2018 was Tilburg de warmste stad van heel West-Europa!
De gemeente kan dit niet alleen. Om onze stad aan te passen aan de klimaatverandering moeten we samenwerken met inwoners. Zo’n 40% van onze stad is namelijk van onze inwoners. Dat zijn de voor- en achtertuinen. Deze zijn voor een groot gedeelte versteend. Iedere groene stap die een inwoner zet, helpt. Zo werken we samen aan een stad die ook in de toekomst prettig en veilig is om in te leven.
Ecologisch maaien
Gemeente Tilburg heeft een grote rol in het beheer en de ontwikkeling van de natuur in de openbare ruimte. Steeds meer bermen en grasstroken in de stad worden ecologisch gemaaid, waardoor kruiden en bloemen meer ruimte krijgen om te groeien. We laten waar mogelijk dode boomstronken liggen, plaatsen insectenhotels, creëren zandplekken voor graafbijen en planten bloemen en planten die voedsel bieden aan de wilde bij. Op verschillende plekken in de stad hebben we bloemmengsels gezaaid en bloembollen geplant.
Ruimte voor de natuur
De gemeente krijgt vaak de vraag waarom we kiezen voor ecologisch maaien. Ecologisch maaien ziet er op het oog slordig uit wat consequenties kan hebben voor het straatbeeld. Toch is het belangrijk: veel diersoorten zoals insecten, vogels en kleine zoogdieren zijn afhankelijk van de natuur in de stad.
Verspreid over stad liggen parken. Wegen doorkruisen de stad en scheiden deze parken en het buitengebied van elkaar. Voor veel diersoorten zoals de knoflookpad, de boomkikker en de vlinder wordt het leefgebied te klein. Door het beheer van tussenliggend groen aan te passen, verbinden we de natuurgebieden. Zo kunnen dieren en planten zich verspreiden en vergroten we hun leefgebied.
- Waar ecologisch maaien (kaart)
- Ecologisch maaien in een notendop
- Ga naar de pagina veelgestelde vragen ecologisch maaien
Wat doe de gemeente aan beheer?
De gemeente hanteert een gefaseerd verschralingsbeheer. Bij gefaseerd beheer laten we telkens 25% van de begroeiing staan (bijv. riet). Zo kunnen diersoorten op dezelfde plek blijven wonen of makkelijker verhuizen naar een stuk (riet) verderop. Met verschralingsbeheer proberen we de grond voedselarm te houden. Dit betekent dat gras en kruiden na het maaien worden afgevoerd. Als dit blijft liggen, zorgen de plantenresten namelijk voor teveel voeding in de bodem. Dan zou ieder plantsoen volstaan met gras en brandnetels. Daarnaast vragen veel plantensoorten die nuttig zijn voor insecten om een voedselarme bodem.
Ecologisch maaien is een samenwerking met de natuur. Als wij rekening houden met en trots zijn op de natuur in Tilburg, geeft de natuur ons daar veel voor terug.
Overig ecologisch beheer
Ecologische verbindingszones
Ecologische verbindingszones zijn verbindingen tussen natuurgebieden. Ze worden aangelegd zodat dieren en planten zich kunnen verplaatsen tussen verschillende gebieden. Als dieren en planten geen uitwisseling hebben met dieren en planten in andere gebieden lopen zij het risico om uit te sterven. De zogenaamde groene schakels worden aangelegd om de biodiversiteit te vergroten. Er komen dan meer dier- en plantsoorten in het gebied, zoals heide, de levendbarende hagedis, het groot dikkopje, het hooibeestje, zeggesoorten en hondsviooltjes. De verbindingszones zijn niet alleen voor planten en dieren, maar maken het landschap ook afwisselender en aantrekkelijk voor de mens. Vaak gaat de aanleg van natuur samen met de uitbreiding van wandel- en fietsroutes. In nieuwe natuur is ook vaak ruimte voor het bergen van water tijdens hevige regenbuien. In Tilburg zijn meerdere ecologische verbindingszones aangelegd: bijv. rond de Reeshofweide, de Lange Rekken, de Stadsakker, de Oude Leij en de Groote Leij.
Faunatunnels
De gemeente heeft faunatunnels of faunaduikers aangelegd op plaatsen waar wegen het leefgebied van diersoorten doorkruisen. Ook is er een faunabrug over het Wilhelminakanaal ter hoogte van de Burgemeester Letschertweg. Uit onderzoek blijkt dat veel diersoorten hier gebruik van maken. Waaronder ook kwetsbare soorten zoals de das, steenmarter, bunzing en egel. In totaal hebben we 59 faunatunnels in de gemeente Tilburg. Op een aantal plaatsen zijn nog geen goede verbindingen voor fauna; de gemeente werkt momenteel aan een zogenaamde “ontsnipperingskaart” om deze in beeld te brengen en knelpunten aan te kunnen pakken.
Poelen
De omgeving van Tilburg is van oudsher rijk aan amfibieën: kikkers, padden en salamanders. Om deze soorten te behouden zijn op veel plaatsen poelen aangelegd die bedoeld zijn als voortplantingswater voor deze kwetsbare diersoorten. Het is belangrijk om zorgvuldig met deze poelen om te gaan. Dit betekent onder andere dat het niet de bedoeling is om hier te vissen, om vis of andere dieren of waterplanten in de poelen uit te zetten, of om er honden in te laten zwemmen.
Geveltuintjes
De gemeente legt geveltuintjes aan bij huizen zonder voortuin. Meer groen in de straat maakt het gezelliger en gezonder. Zo loopt de temperatuur op hete dagen minder hoog op dan in een stenen straat. Bovendien zakt er bij onweersbuien meer water in de grond. Dat is goed voor planten en er is minder kans op een overbelast riool. U kunt het tuintje door de gemeente laten aanleggen, of het zelf doen volgens de regels voor geveltuintjes.
Tilburg zoemt
Tilburg is door Nederland Zoemt uitgeroepen tot bijvriendelijke gemeente. Een gemeente met deze titel helpt de bijen, door de biodiversiteit in de stad te vergroten. Onder andere door bomen en planten te planten met bloemen waar nectar in zit. Ook in de bermen van Tilburg zijn bloemen geplant waar bijen hun nectar uit kunnen halen. Verder gebruikt de gemeente zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen. De organisatie Nederland Zoemt stimuleert gemeenten om bijvriendelijk te worden. Nederland Zoemt is een samenwerking van diverse natuurorganisaties.
Bomen
Soms moeten bomen gekapt worden, vanwege veiligheid of om ruimte te geven aan andere bomen. Voor elke boom die de gemeente verwijdert, planten we een nieuwe. Op de pagina bomen leest u meer over de bomenkap.
Natuurgebieden in Tilburg
In de gemeente Tilburg zijn verschillende natuurgebieden, waar je in alle rust kunt genieten van de natuur.
Stadsbos013
Stadsbos013 is een uitgestrekt natuurgebied aan de rand van Tilburg, op fietsafstand van het centrum. Dit gebied ontwikkelt zich op basis van ideeën van inwoners. Het is een parklandschap met een rijke geschiedenis. Speel discgolf, kom tot rust in het Tilia Labyrint of wandel langs de uitgezette wandelroutes. Benieuwd wat dit gebied allemaal te bieden heeft? Kijk dan op de website van Stadsbos013.
Landschapspark Moerenburg-Koningshoeven
Achter de Piushaven, aan de zuidoostkant van Tilburg, vindt u Landschapspark Moerenburg-Koningshoeven. Dit gebied is een kenmerkend historisch Brabants landschap, waar de natuur de kans krijgt zich te ontwikkelen tot duurzaam ecosysteem. Er zijn wandel- en fietsroutes van waaruit u kunt genieten van de veelzijdige natuur in het gebied.
Landschapspark Pauwels
Landschapspark Pauwels is een uitgestrekt gebied ten zuiden van De Loonse en Drunense Duinen en Kaatsheuvel/ De Efteling en ten noorden van Tilburg. Een unieke omgeving waar natuur, landbouw, recreatie, water, cultuurhistorie en industrie samenkomen. Meer informatie over dit gebied vindt u op de pagina van Landschapspark Pauwels.
